-
1 enuptio
ēnūptio, ōnis f. [ enubo ]переход (после замужества) в другую семью, род, сословие и т. д.e. gentis L — выход из рода вследствие замужества -
2 enuptio
ēnūptio, ōnis, f. (enubo), das Herausheiraten aus einer Familie in die andere, gentis, aus der G., Liv. 39, 19, 5.
-
3 enuptio
ēnūptio, ōnis, f. (enubo), das Herausheiraten aus einer Familie in die andere, gentis, aus der G., Liv. 39, 19, 5. -
4 ēnūptiō
ēnūptiō ōnis, f [enubo], the right to marry (out of the gens): gentis, L. -
5 enuptio
ēnuptĭo, ōnis, f. [enubo], a marrying out of one family into another:gentis,
Liv. 39, 19, 5 Weissenb. ad loc. -
6 gens
gens, gentis, f. [root GEN, gigno, that which belongs together by birth or descent], a race or clan, embracing several families united together by a common name and by certain religious rites; orig. only patrician, but, after the granting of the connubium between patricians and plebeians, also plebeian (syn.: familia, stirps, genus; natio, populus).I.Lit.:II.Sulla gentis patriciae (sc. Corneliae) nobilis fuit, familia prope jam exstincta majorum ignaviā,
Sall. J. 95, 3:vera decora, non communiter modo Corneliae gentis, sed proprie familiae suae,
Liv. 38, 58, 3:L. Tarquitius patriciae gentis,
id. 3, 27, 1:apud P. Sestium patriciae gentis virum,
id. 3, 33, 9; 6, 11, 2:cum Marcelli ab liberti filio stirpe, Claudii patricii ejusdem hominis hereditatem, gente ad se rediisse dicerent,
Cic. de Or. 1, 39, 176:gens Tarquiniorum,
id. Rep. 2, 25 fin.:Julia,
Liv. 1, 3, 2: L. Tarquinius duplicavit illum pristinum patrum numerum, et antiquos patres majorum gentium appellavit, quos priores sententiam rogabat;a se ascitos minorum,
Cic. Rep. 2, 20 Mos.; cf. Liv. 1, 35, 6:ex gente Domitia duae familiae claruerunt, Calvinorum et Aenobarborum,
Suet. Ner. 1; cf. Liv. 2, 29, 4:patricii minorum gentium,
Cic. Fam. 9, 21, 2; Liv. 1, 47, 7; Capitol. ap. Gell. 10, 20, 5:anni principio de connubio patrum et plebis C. Canuleius tribunus plebis rogationem promulgavit, qua contaminari sanguinem suum patres confundique jura gentium rebantur,
Liv. 4, 1, 1; cf. id. 4, 2, 5; 10, 8, 9: uti Feceniae Hispalae gentis enuptio, tutoris optio esset, etc., the right of marrying out of her gens, id. 39, 19, 5:perjurus, sine gente,
i. e. of no family, of vulgar birth, Hor. S. 2, 5, 15; cf. respecting the Roman gens, Dict. of Antiq.Transf.A.In a manner borrowed from the division of the senators into majorum and minorum gentium (v. above): ipsi illi majorum gentium dii qui habentur, hinc a nobis profecti in caelum reperientur, the superior deities (the consentes), Cic. Tusc. 1, 13, 29:B.Cleanthes, qui quasi majorum est gentium Stoicus,
id. Ac. 2, 41, 126.—Poet., like genus and stirps, of a single descendant, offspring of an entire race:* C.vigilasne, deūm gens, Aenea?
Verg. A. 10, 228 (for which:Dis genite,
id. ib. 9, 642):Tirynthia gens est (i. e. Fabius),
Sil. 7, 35:extrema viri,
the last descendant, id. 2, 185.—In a contemptuous sense, like our tribe, brood, crew:D.si illo die gens ista Clodiana, quod facere voluit, effecisset,
Cic. Sest. 38, 81; so,Clodia,
id. Q. Fr. 2, 13, 1.—In the widest sense = genus, the race; gens humana, the human race, Cic. Fin. 5, 23, 65; Hor. C. 1, 3, 26.—E.Of beasts, etc., a race, herd, brood, swarm ( poet. and in post-Aug. prose):F.intestino bello totae gentes consumuntur,
Col. 9, 9, 6:quos (equos) in spem statues summittere gentis,
of the race, breed, Verg. G. 3, 73:utque luat poenas gens haec (i. e. vulpes),
breed, race, Ov. F. 4, 711.—In a more extended sense (as also genos), a race, nation, people (sometimes more restricted than natio and populus, and sometimes put for them; v. in the foll., and cf. Drak. Liv. 23, 42, 1;2.freq. and class.): Qui gentis omnis mariaque et terras movet,
Plaut. Rud. prol. 1: cf.:nos per gentis disparat,
id. ib. v. 10:gradus plures sunt societatis hominum. Ut enim ab illa infinita discedatur, propior est ejusdem gentis, nationis, linguae, qua maxime homines conjunguntur: interius etiam est ejusdem esse civitatis,
Cic. Off. 1, 17, 53; cf.:(Deus) non curat singulos homines... ne civitates quidem... ne nationes quidem et gentes,
id. N. D. 3, 39, 93:ita nationis nomen, non gentis evaluisse paulatim,
Tac. G. 2:Suebi, quorum non una gens...propriis adhuc nationibus nominibusque discreti,
id. ib. 38:atrox in Thracia bellum ortum, omnibus ejus gentis nationibus in arma accensis,
Vell. 2, 98:omnes exterae gentes ac nationes,
Cic. de Imp. Pomp. 11, 31; cf.:per omnes gentes nationesque,
Quint. 11, 3, 87;for which, in an inverted order: exterae nationes ac gentes,
Cic. Font. 11, 25:aut gentes aut populos,
Quint. 11, 1, 86: inter multas regum gentiumque [p. 809] et populorum legationes, Liv. 45, 19, 1; 45, 22, 8; cf.in an inverse order: populi et gentes,
Quint. 12, 2, 3:postquam bello subegit Aequorum magnam gentem et ferocem,
Cic. Rep. 2, 20:Sabina aut Volsca,
id. ib. 3, 4:Transalpinae,
id. ib. 3, 9:Allobrogum,
id. Cat. 4, 6, 12:Nerviorum,
Caes. B. G. 2, 28, 1:Germanorum,
id. ib. 6, 32 init.:Suevorum longe maxima Germanorum omnium,
id. ib. 4, 1, 3;so of the Etruscan nation,
Liv. 5, 1, 6;and in a wider sense than populus: non ex iisdem semper populis exercitus scriptos, quamquam eadem semper gens bellum intulerit,
id. 6, 12, 4; 40, 15, 6; 2, 50, 2.—Also for civitas, the inhabitants of a city or town:Caesar Gomphos pervenit, quod est oppidum primum Thessaliae venientibus ab Epiro, quae gens ultro ad Caesarem legatos miserat,
Caes. B. C. 3, 80, 1:atqui ad hoc, de quo agitur, non quaerimus gentem, ingenia quaerimus,
Cic. Rep. 1, 37 fin.; cf.:gladio pugnacissima gens Romani,
Quint. 9, 3, 8; Liv. 5, 48, 3:Segni Condrusique, ex gente et numero Germanorum,
Caes. B. G. 6, 32, 1:in illa incorrupta maxime gente Aegyptiorum,
Cic. Rep. 3, 9, 14:nos plurimis ignotissimi gentibus,
id. ib. 1, 17, 26:jus gentium,
id. ib. 1, 2, 2; cf.:quod naturalis ratio inter omnes homines constituit, id... vocatur jus gentium quasi quo jure omnes gentes utuntur,
Gai. Inst. 1, 1.—In partic.a.As a partit. gen., gentium, like terrarum, for the sake of emphasis, in the world, on earth (freq. and class.):b.ubicumque terrarum et gentium violatum jus civium Romanorum sit,
Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:quod ubique gentium est,
id. Rep. 2, 4:ubinam gentium sumus,
where in the world? id. Cat. 1, 4, 9:ubi ubi est gentium?
Plaut. As. 2, 2, 21:obsecro, unde haec gentium?
id. Cist. 4, 1, 16:ubi tu's gentium,
id. Rud. 2, 5, 11:quaerit quod nusquamst gentium,
id. Ps. 1, 4, 9:non hercle quo hinc nunc gentium aufugiam scio,
id. Rud. 3, 5, 44:ubivis gentium agere aetatem quam, etc.,
Ter. Hec. 3, 1, 4:an quisquam usquam gentium est aeque miser?
id. ib. 13:equidem te nisi nunc hodie nusquam vidi gentium,
Plaut. Am. 2, 2, 54:fratrem nusquam invenio gentium,
Ter. Ad. 4, 2, 1:abeat multo malo quovis gentium, Quam hic, etc.,
id. Heaut. 5, 1, 55:res est in manibus: tu autem abes longe gentium,
Cic. Att. 6, 3, 1: nostri turannoktonoi longe gentium absunt, id. Fam. 12, 22, 2:ah! minime gentium, non faciam,
by no means, Ter. Ad. 3, 2, 44; so,minime gentium,
id. Eun. 4, 1, 11; id. Phorm. 5, 8, 44.—Gentes, opp. to the Romans, foreign nations, foreigners (post-Aug. and rare):c.maneat, quaeso, duretque gentibus si non amor nostri at certe odium sui,
Tac. G. 33; Auct. B. Hisp. 17 fin. —In the eccl. fathers, gentes, like ethnos, opp. to Jews and Christians, pagan nations, heathen, gentiles, Lact. 2, 13 fin.; Vulg. Psa. 2, 1 et saep.— Hence the title of Arnobius's work, Adversus Gentes.—3. -
7 gēns
gēns gentis, f [GEN-], a race, clan, house (of families having a name and certain religious rites in common): Minucia: clarissima Corneliorum, S.: patres maiorum gentium: minorum gentium patres, L.: gentis enuptio, the right of marrying out of her gens, L.: periurus, sine gente, i. e. of no family, H.: maiorum gentium di, of the highest rank: dii minorum gentium, of the inferior orders: maiorum gentium Stoicus, i. e. eminent.—A descendant, offspring, representative: deūm gens, Aenea, V.; cf. heroës, deūm gens, Ct.: (equos) in spem submittere gentis, V.— A tribe, brood, crew: ista Clodiana.— A race, species, breed: human<*>, C., H.: haec (i. e. volpes), O.— A race, tribe, people: eiusdem gentis (esse): Suebi, quorum non una gens, Ta.: exterae gentes: exercitus compositus ex variis gentibus, S.: Nerviorum, Cs.: oppidum Thessaliae, quae gens miserat, etc., community, Cs.: omnes eius gentis cives, N.: ius gentium: ubicumque terrarum et gentium, in the world: ubinam gentium sumus? on earth: nusquam gentium, T.: tu autem longe gentium, far away in the world: minime gentium, by no means, T.— Plur, foreign nations, foreigners: duretque gentibus amor nostri, Ta.— A region, country: qui Cataoniam tenebat: quae gens iacet, etc.* * *tribe, clan; nation, people; Gentiles -
8 heiraten
heiraten, I) v. intr.uxorem ducere in matrimonium od. bl. uxorem ducere (v. Manne). – nubere viro (von der Frau). – matrimonium inire. matrimonio iungi od. coniungi. nuptiis inter se iungi (sich ehelich vereinigen, verbinden, v. Manne u. v. der Frau). – in eine Familie h., filiam od. virginem ex domo alqa in matrimonium ducere (v. Manne); nubere od. innubere in alqam familiam od. domum (von der Frau): in eine Familie geheiratet haben, in alqa domo nuptam esse (v. der Frau): aus einem Stande h. (v. der Frau), [1248] enubere ex mit Abl. (z.B. e patribus): nicht h. wollen, abhorrere ab uxore ducenda od. a re uxoria (v. Manne); nuptias aspernari (die Ehe verschmähen, z.B. multis petentibus, v. Frauenspers.); numquam de nuptiis cogitare (niemals ans Heiraten denken, v. beiden Geschlechtern). – nicht h., s. ehelos (bleiben): zum zweiten Male h., ad secundas nuptias transire; secundo nubere (v. der Frau): nichtzum zweiten Male h., se abstinere a secundis nuptiis: wieder h., novum matrimonium inire: niemals geheiratet haben, numquam uxorem habuisse od. duxisse (vom Manne); numquam viro nupsisse (von der Frau). – II) v. tr. ein Mädchen h. (v. Manne), ducere alqam in matrimonium; auch bl. ducere alqam uxorem; u. bl. ducere alqam. – einen Mann h. (v. einer Frau), nubere alci. – sich (einander) heiraten, matrimonio iungi od. coniungi; nuptiis inter se iungi. – Heiraten, das, nuptiae (Ehe). – res uxoria (eheliches Verhältnis mit einer Gattin). – das H. aus einer Gens (in eine andere), gentis enuptio (als Recht). – niemals an das H. denken. numquam de nuptiis cogitare: Abneigung vor dem (gegen das) H., keine Luft zum H. haben, abhorrere ab uxore ducenda od. a re uxoria.
-
9 Herausheiraten [2]
Herausheiraten, das, aus einer Gens, gentis enuptio.
-
10 Recht [2]
Recht, das, I) die Befugnis, etwas zu tun: ius. – potestas (die Macht als Recht, zu handeln). – »das Recht zu etc.«, im Latein. oft durch ein Subst. auf... io od.... us, z.B. das Recht, vor Gericht zu klagen, actio: das R., Vieh u. Wagen über einen Ort zu treiben, actus. das R., Ansprüche zu machen, postulatio: das R., aus einer röm. Gens herauszuheiraten, enuptio gentis: das R., sich die Sache zuzueignen, vindicatio. – ein R. über etwas haben, habere [1928] ius od. potestatem alcis rei. – II) gesetzlich regelmäßige Befugnis u. Ansprüche: ius (was nach menschlichen Gesetzen recht und erlaubt ist). – fas (das göttliche Gesetz, was vor Gott, mithin auch den natürlichen Gesetzen recht, mit gutem Gewissen erlaubt ist). – das R. des Stärkern, s. Faustrecht: gleiche Rechte. iura communia: gegen menschliche und göttliche Rechte, gegen Recht und Pflicht, contra ius fasque; contra ius ac fas: mit R., mit Fug u. Recht, iure; merito (nach Verdienst, wie billig): mit vollem R., mit allem R., iustissime; meritissimo; iusto iure (mit gutem Rechte); suo iure (nach dem ihm zustehenden Rechte); optimo iure (mit bestem Rechte); u. verb. iure meritoque. iure ac merito merito ac iure (nach R. u. wie billig, mit allem Fug und Recht); merito atque optimo iure (wie billig und nach bestem Rechte): mit R. od. Unrecht, iure an iniuriā: mit welchem R. od. Unrecht, quo iure quāque iniuriā: nach R. u. Billigkeit, ex aequo et bono; secundum ius fasque: in seinen Rechten u. Würden bleiben, est alqs idem qui fuit: zu seinem R. gelangen, ius suum adipisci: sein R. behaupten od. behalten, ius suum tenere od. obtinere; causam tenere, obtinere (den Prozeß gewin nen): sich R. verschaffen, parare ius: sein R. verfolgen, ius suum persequi; mit den Waffen, ius suum armis exsequi: jmdm. sein R. widerfahren lassen. alci suum tribuere. – R. sprechen, verschaffen, ius dicere od. dare oder reddere: sich R. sprechen lassen, ius petere. – III) der Inbegriff der Gesetze: ius. – leges (die positiven Gesetze). – römisches R., ius civile. – nach den Rechten, ex iure; ex lege od. ex legibus: von Rechts wegen, ipso iure: die Sache den Gang Rechtens gehen lassen, iure od. lege agere; summo iure experiri (Ggstz. intra parietes experiri): nach dem strengsten R, mit jmd. verfahren, summo iure agere cum alqo: es ist Rechtens, legibus sancitum est: die Rechte studieren, ad iuris studium se conferre.